Bugün, teknolojinin her nimetinden faydalanıp, maliyetlerin düştüğü, evimizden dahi üretim yapabildiğimiz belki de tüm insanlığın hayal ederek çalıştığı o çağda yaşıyoruz. Fakat tasarım sadece estetik midir, fonksiyon mudur? İyi tasarım nedir? İyi tasarımı iyi yapan etmenler nelerdir?
Tasarım disiplinlerinin ortaya çıkmasıyla, belli görüşleri benimseyen ve akımların oluşmasına vesile olan anlayışlar ortaya çıktı. Her dönemde tasarım anlayışları çatıştı, teknolojinin gelişmesiyle şekil değiştirdi. 20. yüzyılda Adolf Loos’a göre malzemeler -mış gibi kullanılamaz; ahşap, ahşap olarak kullanılmalıydı. Seramik taklidi yapmamalıydı. Antik Mısır’da belki de mühendislik ve kalıcılıktı iyi tasarım. Veya Bauhaus’a göre cam, çelik ve betonu ustaca kullanabilmekti. Fakat bugün dünya için, canlılar için, çevremiz için ne yaptığımız, onlara ne katkı sağladığımız ne kadar iyi tasarımlar yaptığımızı etkiliyor.
Yapı sektörünün her geçen gün yapılı ve doğal çevreye verdiği zararın farkındayız, fakat bunları önlemek için ne gibi tedbirler alıp, zararı en aza indiriyoruz? Yeşil bina sertifikalarıyla mı, her türlü atığı geri dönüştürüp yapı malzemesinde enerji üretiminde kullanarak mı, yeşile önem verip ona daha fazla yer açarak mı, doğal ışığı yaşam alanlarımıza daha fazla taşıyarak mı? Belki de malzeme seçerken tercih ettiğimiz karbon ayak izi az bir malzeme iledir. Bizden önceki mimarların tasarımlarına ne kadar hayran kalsak da dünya değişiyor ve artık onların yaptıklarını taklit etmek bizi ileriye götürmeyecek. Bu neslin, 2000’li yıllarda tasarım yapan mimarların ödemesi gereken bir borç var dünyaya. Ve bu borcu bizler tasarımlarımızla, hayata katkısı olması için yaparak ödeyebiliriz.
Bugün iyi tasarım, daha ince düşünüp başkaları için, dünya için iyi bir şeyler yaparak olacak, çünkü diğer her şey mümkün, şimdi ise ihtiyacımız olan empati.
Özge KAYA
İnstagramdan takipleşelim! @ozge.dwg