NASA’nın havayı temizleyen bitkiler ile ilgili açıklamalarına belki denk gelmişsinizdir, denk gelmeyenler için kısaca bahsetmek istiyorum.
Deney 1989 yılında NASA’nın uzay araçları içerisinde yapılıyor. 12 bitkiyi farklı odacıklara yerleştirip formaldehit, benzen vs.. gibi zararlı gazları bu odaya salıyorlar ve 24 saat sonra sonuçları inceliyorlar. Bu arada ‘E bu gazların bizim yaşam alanlarımızda ne işi var, bu deneyin bize ne faydası olacak? ’ diye düşünüyorsanız, insan sağlığına zararlı olan bu uçucu organik bileşikler, günlük hayatta kullandığımız birçok üründe bulunuyor maalesef. Örneğin boyalar, temizlik malzemeleri, tutkallar, plastik ev ve ofis malzemeleri ve diğer birçok üründe.
Peki deney sonucu ne oldu? Yerleştirilen bitkilerin bu odacıklara salınan zararlı gazları %10-70 arasında azalttığı kaydedildi ve bu da kapalı alan bitkilerinin havayı temizlediğine dair oluşmuş teorileri doğrulamış oldu.
Hatta bununla da yetinmeyip 2004 yılında ek olarak yaptıkları araştırmalardan şöyle ilginç bir sonuç daha almışlar; açıkladıkları saksı bitkilerinin toprağındaki mikroorganizmaların, havadaki benzeni uzaklaştırılmasına katkıda bulunduğunu anlaşılmış. Yani sadece bitki değil bitki toprağındaki canlılarında havadaki zararlı kimyasalları kısmi olarak temizlediği sonucunu çıkarabiliriz.
Deneyle alakalı sonuçları çok daha detaylı incelemek isterseniz linklerden ulaşabilirsiniz.
Deneyin doğruluğu yanlışlığı hala tartışıladursun, bahsi geçen bitkilerin havayı temizledikleri kanıtlanmış bir gerçek elbette. Burada dikkat edilmesi gereken konu ne kadar ve ne hızla temizliyor?
Temizleme yüzdeleri ortam şartlarına göre değişebiliyor zaten bunu belirtmişler fakat bu hız o kadar yavaş ki, kapalı alanlarda normalde gerçekleşen hava akış mekanizmalarıyla rekabet edebilmeleri için bile, her 1 metrekareye 10 ile 1000 bitki yerleştirmek gerekiyor. -Journal of Exposure Science and Environmental Epidemiology Bu da pek uygulanabilir değil.
Dolayısıyla sadece havayı temizlemek için bitki yetiştirmek pek mantıklı bir iş gibi görünmüyor.
Bu bitkilerin evinizin havasını tamamen temizlemek gibi bir iddiası olmayabilir ama belki başka şekilde evinizin havasını değiştirebilirler!
Yazımın bundan sonrasında evinizde, ofisinizde kolayca yetiştirebileceğiniz, ulaşılabilir, mekanlarınıza şıklık katacak ve NASA'nın yukarda vadettiği gibi havanızı kısmi de olsa temizleyecek bitkilere yer vermek istiyorum.
DEVETABANI (MONSTERA DELICIOSA)
Bitkiye 'Monstera' denmesinin sebebi aslında dev bir bitki olması, fotoğraftakinin aksine büyüdükçe çok daha büyük yapraklı hale geliyor. Bitkinin çok ilginç bir özelliği var oda şu ki büyüdükçe altta kalan yapraklar güneş alamayacağından dolayı üst yapraklarda delikler açılmaya başlıyor. Buda hem alttaki bitkilerin ışık almasına hemde güzel bir görüntüye yol açıyor.
İNCİ TANESİ (SENECIO ROWLEYANUS)
Bezelyeyi andıran küresel yaprakları su depolama özelliğine sahiptir. Bu özellik aynı zamanda kuru iklimlerde hayatta kalmasını sağlıyor. İç mekanda da dış mekanda da rahatlıkla yetişen bir bitki türü. Görünümünden dolayı olduça popüler bir iç mekan bitkisi!
ÇİN HERDEMYEŞİLİ(AGLAONEMA MODESTUM)
NASA'nın açıklamalarına göre mekanınızdaki formaldehit ve benzeni temizleme özelliği saptanan bitkilerden bir diğeri. Mekanlarınıza hareket katacak bu bitkiyi yetiştirecekseniz ve evcil hayvanınız varsa dikkat etmeniz gerekiyor, yapraklarında bulunan özsuyu zehirleyebilir.
KURDELA ÇİÇEĞİ (CHLOROPHYTUM)
Görüntüsü örümceğe benzediği için
'Örümcek bitkisi 'de deniliyor. Oldukça kolay yetiştirilebilen bir bitki, suyu seviyor. Askı yada saksı da yetişebiliyor, her ikisinde de harika görünen bir tür.
YELKEN ÇİÇEĞİ (SPATHIPHYLLUM)
Popüler iç mekan bitkilerinden biri de yelken çiçeğidir. Gün ışığını doğrudan almak istemez hatta düşük ışıkta çiçek açacak birkaç yeşil bitkiden biridir. Odalarınızın çok ışık almayan alanları için ideal!
ALOEVERA
Hepimizin bildiği gibi kozmetik ve sağlık alanında oldukça kullanılan bitki çeşidi. Bakımı çok kolay ve oldukça hızlı çoğalıyor.
BAMBU
Günışığına ihtiyaç duymadığından dolayı banyo vb. gibi ışık almayan alanlarda konumlandırılabilir. Toprak yerine suda yaşaması bir başka güzel özelliği, sadece belirli aralıklarla su değişimi gerekiyor. Şık görünümü ve mekanlara kattığı doğallık hissine denilecek yok!
Eklenebilecek çok fazla bitki var elbette ama son olarak ilgilisine çokta yabancı gelmeyecek bir bitki önerim var kendisi benim favorim. Hava bitkisi (Özgür bitki, Air plant) bir çok isimde görebilirsiniz kendisini. Yapay ışıkta yetişebilir, köklerinin toprağa ihtiyacı yok, daha ne olsun!
HAVA ÇİÇEĞİ (AİR PLANT)
Ayrıca benim gibi bitki severler için şahane bir uygulama önerim var. 'Plantnet'
Bitkileri fotoğraflayıp isminin ne olduğunu ve özelliklerini öğrenebiliyorsunuz. Neredeyse tanımadığı tür yok, 20.000 tür bitkiyi tanıyor. Oldukça kullanışlı bir uygulama.
Yazımı bitirirken sizlere bu bitkiler kadar yaşama bağlı, renkli ve eşsiz bir hayat diliyorum!
İç Mimar Nevin Zırhlı
Bana ulaşabilirsin; instagram: icmimarnevin